Balın Faydaları Nelerdir?
Balın faydalarının neler olduğu pek çok kişi tarafından sorulan sorular arasında yer alır. Bu yazımızda; size balın faydalarının neler olduğundan bahsedeceğiz.
Besinsel olarak, 1 yemek kaşığı bal (21 gram) 64 kalori ve fruktoz, glikoz, maltoz ve sakkaroz dahil 17 gram şeker içerir. Buna karşın; neredeyse hiç lif, yağ veya protein içermez.
Ayrıca çeşitli vitamin ve minerallerin eser miktarlarını (RDI’nin %1’inin altında) içerir, ancak günlük gereksinimlerinizi karşılamak için yeterli olmayacaktır.
Balın parladığı yer, içeriğindeki biyoaktif bitki bileşikleri ve antioksidanlardır. Daha koyu bal türleri, bu bileşiklerde daha hafif türlere nazaran daha yüksek olma eğilimindedir.
Antioksidan
Yüksek kaliteli bal, birçok önemli antioksidan içerir. Bunlara organik asitler ve flavonoidler gibi fenolik bileşikler de dahildir.
Bilim adamları, bu bileşiklerin kombinasyonunun bala antioksidan gücünü verdiğini düşünmektedir.
İki çalışma; karabuğday balının kanın içerdiği antioksidan değerini arttırdığını göstermiştir .(Gheldof, Wang, Engeseth, 2003),(Schramm, Karim, Schrader et.al.2003)
Antioksidanlar, kalp krizi, felç ve bazı kanser türlerinin riskinin azalması ile ilişkilendirilmiştir. Ayrıca göz sağlığını korumak için de antioksidanlar önemlidir. (Khalil, Sulaiman, 2010)
Diyabet hastaları için bal; şekere alternatif olarak tüketilebilecek sağlıklı bir üründür.
Bal ve diyabet hastalığı arasında bilimsel çalışmaların sunduğu kanıtlar karışıktır.
Bal bir yandan, tip 2 diyabetli kişilerde yaygın olan kalp hastalığı için çeşitli risk faktörlerini azaltabilir.
Örneğin, “iyi” HDL kolesterolü yükseltirken “kötü” LDL kolesterolü, trigliseritleri ve iltihabı azaltabilir.
Bal, şeker hastalığı olan kişiler için rafine şekerden daha iyi bir alternatif olsa da kontrollü tüketilmelidir.
Bazı bal türlerinin sade şurupla karıştırılabileceğini de unutmayın. Bal sahteciliği olarak adlandırılabilecek bu durum çoğu ülkede yasa dışı olsa da yaygın bir sorun olmaya devam ediyor.
Kan basıncını düşük tutmaya yardımcı olur.
Yüksek kan basıncı, kalp hastalığı için önemli bir risk faktörüdür ve bal, onu düşürmeye yardımcı olabilir.
Bunun nedeni, düşük kan basıncıyla bağlantılı antioksidan bileşikler içermesidir.
Hem farelerde hem de insanlarda yapılan araştırmalar, bal tüketmenin kan basıncında az da olsa bir düşüş olduğunu göstermiştir. (Erejuwa, Sulaiman, Wahab et.al, 2011-12)
Kolestrol seviyesini kontrolde tutmaya yardımcı olur.
Yüksek LDL kolesterol seviyeleri, kalp hastalıklarını tetikleyen riskli bir faktördür.
Bu tip kolesterol, atardamarlarınızda kalp krizi ve felçlere yol açabilecek yağ birikimi olan aterosklerozda (damar sertleşmesi hastalığı) önemli bir rol oynar.
Bazı bilimsel çalışmalar; balın kolesterol seviyenizi iyileştirebileceğini gösteriyor.
Toplam ve “kötü” LDL kolesterolü azaltırken “iyi” HDL kolesterolü önemli ölçüde artırır.
Örneğin; 55 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada bal ile sofra şekeri karşılaştırılmıştır ve balın LDL’de %5.8 azalmaya ve HDL kolesterolde %3.3’lük bir artışa neden olduğu bulunmuştur. Ayrıca %1.3’lük az da olsa bir kilo kaybına yol açtığı gözlemlenmiştir. (Yaghuubi, Al-Waili, Mobarhan, 2008)
Trigliserit seviyesini düzenler.
Yüksek kan trigliserit seviyesi, kalp hastalığı için başka bir risk faktörüdür. Ayrıca, tip 2 diyabet hastalığında da tetikleyici olan insülin direnci ile de ilişkilidir.
Trigliserit seviyeleri, şeker veya rafine karbonhidratların tüketildiği bir beslenme biçiminde yükselme eğilimindedir.
İlginç bir şekilde, birçok çalışma; özellikle şeker yerine kullanıldığında, düzenli bal tüketimini daha düşük trigliserit seviyeleri ile ilişkilendirmiştir.
Örneğin; bal tüketen ve şeker tüketen iki grubun karşılaştırıldığı bir çalışmada, bal grubunda ortalama olarak %11-19 daha düşük trigliserit seviyesi gözlemlenmiştir. (Yaghuubi, Al-Waili, Mobarhan, 2008)
Yara ve yanık tedavisinde etkilidir.
Cilde uygulanan bal tedavisi, eski Mısır’dan beri yaraları ve yanıkları iyileştirmek için kullanılmaktadır ve bugün hala yaygındır.
Bal ve yara bakımı üzerine yapılan 26 çalışmanın sonucunda; balın kısmi kalınlıktaki yanıkları ve ameliyattan sonra enfekte olan yaraları iyileştirmede etkili olduğunu göstermiştir. (Bull, Cullum, Dumville et.al 2015)
Bal ayrıca amputasyona yol açabilen ciddi komplikasyonlar olan diyabetik ayak ülserleri için de etkili bir tedavidir. (Eddy, Gideonsen, Mack, 2008),(Moghazy, Shams, Abbas et.al. 2010)
Bir çalışma; yara tedavisi olarak kullanılan balın %43.3 başarılı olduğunu belirtmiştir. Başka bir çalışmada; topikal(deriye uygulanan) bal tedavisi, hastaların diyabetik ülserlerinin %97’sini iyileştirdi. (Kamaratos, Tzirogiannis, Iraklianou et.al. 2014)
Araştırmacılar, balın iyileştirici gücünün; antibakteriyel ve antienflamatuar etkilerinin yanı sıra çevre dokuyu besleme yeteneğinden geldiğine inanıyor.
Ek olarak bal, sedef hastalığı ve uçuk lezyonları da dahil olmak üzere diğer cilt rahatsızlıklarının tedavisine yardımcı olabilir. Manuka balı özellikle yanık yaralarının tedavisinde etkilidir.
Balın faydaları nelerdir sorusuna verilebilecek en iyi yanıtları sizler için derledik, fayda görmeniz dileği ile.